Dış kaynakların fiziksel ve ruhsal sağlığınızda yarattığı tahribatları, bedeninizde gizli gücünüzü ortaya çıkararak yok edebilir, dingin ve huzrlu bir hayat yelken açabilirsiniz.

Beden terapileri, bedensel farkındalığın geliştirilmesinin beden üzerine yapılan çalışmalar yoluyla, hem fiziksel hem de ruhsal sağlığın geliştirieceği görüşründen yola çıkarlar. Özellikle son yıllarda alternatif bir yaklaşım olarak yaygınlaşmış da olsalar, örneklerine Yoga, Tai-Chi gibi daha eski geleneklerde de rastlanır. Hepimiz yaşamımızda rekabetle karşı karşıyayız. Tabi ki bazı günler, aylar ya da yıllar diğerlerinden daha iyi geçer, ama yaşam zor olabilir. İşimizde, ilişkilerimizde, ailemizin içinde ve sevdiğimiz insanların ölümünde zorluklar yaşarız.

Tüm bu durumlar baskı adını verdiimiz durumu yaratır. Bu baskılar bize dışarıdan gelir. Baskı çok çeşitli kayanaklardan gelebilir ama her durumda atlatması zor bir sıkıntı yaratır. Ne kadar çok baskı altındaysanız bu baskıyla başa çıkmaya o kadar ihtiyaç duyarsınız, yine de bu konuda bir şeyler yapabileceğinizi az düşünürsünüz. Başa çıkabileceğiniz stres düzeyi çok fazla bireysel bir meseledir ve kısa dönemler süresince nisbeten yüksek olabilir. Bununla beraber, dinlenip kendinizi yenilemedikçe uzun vadede yokuş aşağı kayıp düşme tehlikesi mevcuttur; yorgunluk hali ve nevrotik semptomlar başlar, tükenme ve psikosomatik çöküntüyle sona erer. Bazen yaşamımızdaki en güzel olaylar bile bize baskı yapabilir. Bir düğün ya da iş yerinde bir terfi aynı şekilde bir işin kaybı ya da boşanma da gerginlik yaratabilir. Günlük yaşamdaki bedensel hareketsizlik bedenin doğru kullanılmamması da baskı ve sıkıntı yaşamamıza neden olur.

Modern yaşamda bedenin kötü kullanılması, artık öylesine alışılmış bir durumdadır ki çoğumuzun bunun farkında olmaması üzücü bir şeydir. Büyük bir uyum kapasitesine sahip olan bedenimizi çocukluktan başlayarak bilinçsizce kötü kullanıyoruz. Bu yüzden er ya da geç gerilim bağlantılı bir sürü rahatsızlıklarla bunun bedelini ödüyoruz. Ve yaşamda bizim önemli saydığımız hedeflere ulaşmamımızın getirdiği hayal kırıklıklarının ızdırabını yaşıyoruz. Sebebi, bendenin kötü kullanılmasıdır.

Kendimizi aktivite halinde gözlemlemek için ilk girişminizde yaptığınız işe dalmışken veya sadece dikkatiniz dağılmış bir haldeyken, dakkiların bazen saatlerin geçtiğini görürsünüz. Size dikkat etmenizi hatırlatan şey sadece  çektiğiniz acı olabilir. Kendi beden kullanımınızı ne kadar fazla gözlerseniz o kadar yanlış kullandığınızı fark edersiniz. Bu konuda farkındalık gönülsüzce bile olsa hoş karşılanmadır.

Bedenimize ait bir kullanma kılavuzu yoktur.

Bendeni sağlıklı tutmak ve bedenin kullanımına özen göstermek yaşam süresince mutluluk ve esenliğimiz bakımından çok önemli bir husustue. Bir makineyi sağlıklı bir şekilde kullanmak için yanında bir kullanma kılavuzu verilir. Ancak son derece karmaşık bir yapıya sahip bedenimize ait bir kullanma kılavuzu yoktur. Bu yüzden kendi sağlığımızın sorumluluğu tamamen kendimize aittir. Bu konuda kendimiz isemedikçe hiç kimse bize yardımcı olamaz. Yıllar süren kötü kullanımı bir gecede değiştiremeyeceğimizi anladığımızda gerçek değişim meydana gelebilir. İlk başta amacımız size güçlük çıkaran veya rahatsızlık veren veya çalışmanızı engelleyen ne gibi bir şey yaptığınızı kesinlikle ortaya kaymanız olmalıdır. Ayrıca böyle yapmanız da niyetlerinizin nasıl bir etken olduğunu sorgulamalısınız. Bir şeyi vakit geçirmeden düzeltmek konusunda gösterebileceğiniz arzu, etkili bir değişimin gerçekleşmesi için gereken aşamalarda sabırla çalışmaya isteklilik olarak kanalize edilmelidir. Aslında hiç var olmayan bir son nokta için çaba göstermekten ziyade, belli bir istikamatte yol almayı öğrenmelisiniz. Denemeye hazırlıklı olunuz “yanlış” şeyler yapmaktan korkmayınız! Böyle yaptığınızda büyük olasılıkla ilerlemeyi görebilirsiniz.

Bu konuda tanıtılan teknik, güçlü gözlem yeteneği sayesinde duruş bozuklukları ve beden kullanımının insan sağlığı üzerindeki etkileri sistematize edilerek günlük yaşamdaki tüm hareket ve duruş pozisyonlarının kaslar ve eklemleri zorlamayacak bir doğallık içerisinde uygulanması amacıyla, zihin eğitlmesi üzerine kuruludur.

Yaşamakta olduğumuz gerilimli yaşam sistemi bedenimiz  ve ruhumuz üzerinde telafisi zor bazı hasarlara yol açbilmektedir. Unutulmamalıdır ki zihin ve beden birilikte çalıştıklarından dolayı birbirlerinden kolay kolay ayrılmayacakları düşüncesi artık daha genel bir kabül görmektedir. Büyük çoğunluğumuz sırt ve bel ağrılarından, boyun tutulmasından, iyi nefes alamamaktan, iyi gevşeyememekten, çabuk yorulmaktan, unutkanlıktan, stresten şikayet ederiz. Tüm bunlar vücudumuzu nasıl kullanmamız ve eğitilmemiş olammızdan ve farkındalığımızın az oluşundan kaynaklanmaktadır.

Bu çalışmalar özellikle günlük yaşama yönelik pratik uygulamalarla benden ve ruh sağlığımızı gereksiz gerilimlerden nasıl koruyacağımızı ve kaslarımız ve zihnimiz üzerinde ne gibi etkiler meydana getirdiğini fark ederek belli ölçüde gerilimlerin kökenine inmemize de yardımcı olacaktır. Egzersiz ve farkındalık çalışmaları sadece rekabet, yenmek ve maddi bir kazanç sağlamak için değil aksine beden ve ruhsal sağlığı için huzurlu, dingin bir ruh haliyle yapılmalıdır.

Bedensel farkındalık ve beden terapileri:

• Farkındalık çalışmaları (bedeni farketme),
• Nefes ve diyafram çalışmalar,
• Günlük yaşama yönelik kondisyon çalışmaları,
• Bedensel esneklik çalışmaları,
• Meditasyon,
• Dinamik gevşeme (progresif ),
• Derin gevşeme (otojen).

Yukarıda özetini verdiğimiz bu çalışmalar bedensel, zihinsel ve ruhsal sağlığımızı ve bütünlüğümüzü korumada bedensel ve zihinsel ataletimizi kırıp yeteneklerimizi geliştirmede bendensel ve psişik farkındalığımızı yükseltip yaşam kalitemizi artırmada bilinçli uygulayabileceğimiz sistematik etkili eğlenceli ve temel bir çalışmadır.

Çalışmanın bize şu alanlarda fayda sağlar

• Özgüven, öz kabul, bağımsızlık ve sorumluluk,
• Öğrenme ve algılama yeteneği,
• İyi bir bedeb duruşu, baş, boyun, sırt ağrılarıyla baş edebilme,
• Artmış ve mükemmelleşmiş bir bedensel esneklik,
• Gelişmiş bedensel ve psişik farkındalık,
• Hareket yeteneği ve daha sağlıklı zinde bir beden,
• Hastalıklara karşı gerçek anlamda güçlendirilmiş bir bağışıklık sistemi,
• Stres ve zorlayıcı yaşam koşullarına karşı direnç,
• Gelişmiş mekan ve kinestetik duygusu,
• Daha olumlu ve sağlıklı bir benlik algısı.

Tüm bu yararlarının yanısıra dünyanın, yaşamın ve çevrenin daha olumlu algılanması, gibi somut yararları, bu kombine çalışmayı günlük alışkanlık haline getirmenin doğal sonuçları olacaktır. Aynı zamanda; zorlanma, aşırı gerginlik ve ağrılarda azalma görülür. Bu çalışma ile günlük yaşamın tüm aktivitelerinde zihinsel ve bedensel koordinasyonunun tarzını ifade etmek gereklidir.

Sedat BEKTAŞ
(Popüler Sağlık Dergisi Agustos 2005)